Maria Kieleczawa - pisanki łemkowskie i huculskie

Rodzice Marii KIELECZAWY i ich przodkowie wywodzą się z Berestu, miejscowości położonej w pobliżu Krynicy. Obecnie mieszkają w Przemkowie na Dolnym Śląsku, gdzie w rodzinie Monczaków 11 lutego 1958 roku urodziła się pani Maria. Artystka od 1982 r. mieszka we Wrocławiu. Ukończyła Akademię Ekonomiczną, pracuje zaś jako nauczycielka dyplomowana technologii gastronomicznej w szkole dla dzieci specjalnej troski. Jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie oraz Dolnośląskiego Stowarzyszenia Artystów Plastyków we Wrocławiu. Należy do nielicznych twórców na Dolnym Śląsku, którzy wykonują wielkanocne pisanki według prastarych wzorów huculskich. Malowania pisanek nauczyły panią Marię jej babcia, mama i ciocia ze strony ojca. Pięciopokoleniową tradycję rodzinną kontynuują również jej córki Marta i Aleksandra. Artystka jest laureatką wielu konkursów i przeglądów.Prace Marii Kieleczawy zdobią stoły wielkanocne oraz kolekcje w USA, Kanadzie, Afryce, Niemczech, Francji, Ukrainie i innych krajach, znajdują się w zbiorach Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu, Toruniu, Zielonej Górze, Warszawie, Krakowie w jedynym w Polsce Muzeum Pisanki w Ciechanowcu, a także w Saksońskim Muzeum Sztuki Ludowej w Dreźnie, w Muzeum Pisanki w Kołomyi (Ukraina).

 

Twórczość Marii Kieleczawy wyrosła z rodzimych tradycji łemkowskich regionu krakowskiego i rzeszowskiego. Jako dziecko pilnie asystowała mamie przy zdobieniu jaj. Przełomem w życiu twórczym artystki była wystawa obejrzana w październiku 1995 r. we Wrocławskim Ossolineum pt.: „Pokucie i Huculszczyzna". Huculszczyzna (Karpaty Wschodnie i Środkowe) przed wojną stanowiła część Polski, należała do województwa stanisławowskiego na Kresach Wschodnich, które graniczyło ze Słowacją, Węgrami i Rumunią. Góry Karpaty są ojczyzną Hucułów, górali, pasterzy, którzy od wiosny do jesieni zajmują się wypasem owiec, a zimą są drwalami. Kobiety zajmują się pracami domowymi i uprawiają własną sztukę ludową: haftem ozdabiają koszule, ręczniki, serwety, ceramikę i malują pisanki. Autorkę szczególnie zafascynowały pisanki zdobione techniką batikową.

 

Pisanki huculskie mają swoisty kolor, bogatą ornamentykę, dzięki czemu łatwo odróżnić je od pisanek z innych regionów. Technika batikowa znana od X wieku polega na nakładaniu gorącego wosku na powierzchnię jajka. Spełnia on rolę izolatora powierzchni, chroniącego ją przed barwnikami. Miejsca pokryte woskiem nie są barwione. Dominującymi kolorami w pisankach huculskich są: żółć, zieleń, pomarańcz, czerwień, czerń. Wzory huculskie opierają się przede wszystkim na układzie ornamentu pasowego zamkniętego, zbudowanego z prostych figur geometrycznych (trójkąt, prostokąt, koło, romb, trapez).

 

Jej prace wielokrotnie były eksponowane we Wrocławiu w Muzeum Etnograficznym, w Galeriach: Dwór Polski, Słowa i Obrazu, w Klubie Muzyki i Literatury oraz na Targach Sztuki Ludowej w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą (2006, 2007, 2008 2009) oraz Międzynarodowym Festiwalu Folkloru Ziem Górskich – Zakopane 2009, 2010, 2011. Jarmark Jagielloński , Lublin 2010, 2012, 2013 oraz XXIII Forum Ekonomiczne-Krynica Zdrój 2013.

 

W latach 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008,  autorka reprezentowała Polskę na Międzynarodowych Wystawach – „Sztuce Pisanek”, które odbyły się w Kolonii w Niemczech. 

 

W latach 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010,2012  autorka reprezentowała Polskę na

Międzynarodowych Wystawach  w Dreźnie w Niemczech (Pałac Kultury).

 

W latach 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, artystka reprezentowała Polskę w programie w Saksońskim Muzeum Sztuki Ludowej w Dreźnie (Niemcy).

 

W 2004 r. artystka reprezentowała Polskę w Oslo (Norwegia), w „Cepeliadzie” przed Olimpiadą Ateny (Grecja).

 

W 2005 r. artystka reprezentowała Polskę w Seligenstadt (Niemcy), Dniach Krajskich Liberec (Czechy) i w III Międzynarodowym Festiwalu Jaj nad Balatonem Siófok (Węgry).

Strona internetowa MariaKieleczawa.pl

Maria Kieleczawa pisankarka łemkoska
Maria Kieleczawa - pisanki łemkowskie

Maria Kieleczawa jest autorką lub współautorką następujących publikacji:

  

- Międzynarodowa Konferencja Naukowa „ Gdzie szum Prutu, Czeremoszu...Odkrywanie Huculszczyzny”- wykład nt. „Pisanka huculska-obrzędowość, symbolika, ornamentyka”- Uniwersytet Wrocławski –2005

 

- Praca magisterska nt: - „Zarządzanie pracą twórczą na podstawie badań w pracowni pisanek” Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu 2002

 

- Projekty warsztatów pisankowych- realizacja w środowisku wrocławskim- przedszkola, szkoły, domy kultury, świetlice przykościelne, ośrodki integracyjne, muzea od 1999 roku

 

- Przygotowanie i prowadzenie warsztatów dla uczniów szkół podstawowych pt. „Pisanki - Zachwycanki”- Nowy Targ 2008

 

- W książce „Huculszczyzna Kultura i Edukacja” pod redakcją Anny Haratyk Uniwersytet Wrocławski 2009, jest mój rozdział pt: „Pisanka huculska-obrzędowość, symbolika, ornamentyka”

 

Opinie i recenzje o  jej twórczości ludowej wydały instytucje:

 

- Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu, Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu, Uniwersytet Wrocławski – Kulturoznawstwo oraz Przewodniczący Powiatu Gorlickiego

 

Jej twórczość ludowa została opisana w książkach:

 

-  Irena Stasiewicz- Jasiukowa: „Pisanki sercu miłe”- O ich twórcach, tajemnicach barwienia i o technikach zdobienictwa 2003

 

- Irena Stasiewicz- Jasiukowa: „Pisanki Kresowe w zbiorach Muzeum Pisanki w Ciechanowcu”. Ciechanowiec 2007

 

- Encyklopedia „ Who is Who w Polsce 2003”-biogram

 

Na temat jej twórczości ukazało się wiele artykułów w prasie i czasopismach:

 

- Twórczość Ludowa- Kwartalnik Stowarzyszenia Twórców Ludowych” 2006, 2009.

 

- Słowo polskie, 04.1998.

 

- Watra”- kwartalnik wydany przez Zarząd Główny Zjednoczenia Łemków w Polsce-1999, 2002, 2004.

 

- Wieczór Wrocławia"1.VIII.2000 „ Marszałek docenił pisanki”.

 

- Gazeta wyborcza, „Huculskie pisanki w Merkurym”, 04. 2000

 

- Gazeta wrocławska, „ Huculskie pisanki -  z Muzeum Etnograficznego do Niemiec”, 10.04.2000

 

- Wieczór Wrocławia – „Na jajku malowane”, 10.04.2000

 

- Gazeta Wyborcza – „ Maryś, czemu nie Ty”, 19.04.2000

 

- Wieczór Wrocławia – „ Grand Prix za pisanki” – 15.05.2000

 

- Wieczór Wrocławia 23-25.III.2001 „Pisanki z Wrocławia w Dreźnie”

 

- Kurier Gmin, 04.2001

 

- Wieczór Wrocławia 6-8.IV.2001 „Wenus po trzydziestce – Malowania uczyła mnie babcia”

 

- Gmina i powiat – miesięcznik 3 - 4, 2001

 

- Gazeta krakowska, „ W dworze Karwacjanów, łemkowskie pisanki”, 05.2002

 

- Nasze okienko- miesięcznik kwiecień 2003 numer 11

 

- Wieczór Wrocławia 7.04.2003 Ambasador polskiej tradycji”

 

- Kaleidoscope – magazyn pokładowy PLL LOT SA, -  04.2004

 

- Słowo Polskie- Gazeta Wrocławska 24.05.2004 „Cepeliada przed igrzyskami”

 

- Słowo Polskie-Gazeta Wrocławska 8.07.2004 „Hucułka z blokowiska”

 

- Dziennik nowosądecki – 07.2005

 

- Gazeta Wyborcza 24.03.2005 „Jaja z Łemkowyny”

 

- Gazeta Wyborcza-Warszawa 30.05.2007 „Wielkanocne Jajka”

 

- Gazeta Południowa kwiecień 2008-„Wielkanocnie w Promyku”

 

- Dziennik Toruński Nowości – „ Huculski sposób na super pisankę” 10.04.2009