Łemkowska Jesień Twórcza

11 października uroczystym odsłonięciem tablicy upamiętniającej Aleksandrę Wisłocką, nauczycielkę języka łemkowskiego w szkole podstawowej w Gładyszowie, rozpoczęła się XI Łemkowska Jesień Twórcza.

   Aleksandra Wisłocka urodziła się w 1912 r. w rodzinie polsko-łemkowskiej, jej rodzice byli nauczycielami. Wisłocka została w 1943 roku zamordowana przez gestapo w niewyjaśnionych okolicznościach. Do dzisiaj nie znaleziono jej miejsca pochówku. Jej imię nadano kilka lat temu szkole, gdzie obecnie największa grupa dzieci w Polsce - 46 - uczy się łemkowskiego. Dotąd jednak szkoła nie miała tablicy z wizerunkiem patronki. W 60. rocznicę śmierci fundusze na ten cel przeznaczył prezes Fundacji Wspierania Mniejszości Łemkowskiej Ruthenika - Michał Sandowicz. W imieniu fundacji podarował szkole, na ręce jej dyrektora Piotra Wirchniańskiego, dziesięć komputerów wraz ze stolikami. Podczas uroczystości odczytano list z życzeniami od minister Edukacji Narodowej i Sportu Krystyny Łybackiej.
   Przed odsłonięciem tablicy modlili się duchowni kościołów katolickiego, prawosławnego i grekokatolickiego, prowadzący w gładyszowskiej szkole lekcje religii.
   W uroczystościach wzięli udział przedstawiciele władz: starosta powiatu gorlickiego Witold Kochan, wójt gminy Uście Gorlickie Dymitr Rydzanicz, przedstawiciele kuratorium oświaty oraz organizacji łemkowskich. Z Krakowa przyjechał brat patronki Rodion Wisłocki z małżonką. Pomimo przygotowanego przemówienia wzruszenie nie pozwoliło mu wystąpić. W imieniu siostry podarował uczniom kosz słodyczy. Część artystyczną wypełnił montaż poetycki w wykonaniu uczniów szkoły pod kierunkiem Danuty Dziubyny, nauczycielki polskiego i łemkowskiego. Dzieci prezentowały wiersze poetów polskich i łemkowskich.
   Wieczorem w Ruskiej Bursie w Gorlicach w ramach Łemkowskiej Jesieni Twórczej odbyły się prezentacje twórców. Rok 2003 w świecie kultury rusińskiej jest nazywany rokiem Aleksandra Duchnowycza, urodzonego przed 200 laty poety, dramaturga i twórcy kultury narodowej, autora pierwszego łemkowskiego elementarza dla dzieci i podręcznika do pedagogiki. Z Preszowa na Słowacji, miasta, gdzie Duchnowycz spędził większą część życia spędził i gdzie umarł, przyjechał poeta Jurko Charytun i czytając swe wiersze rozpoczął prezentacje twórców. Podczas wieczoru swoje utwory prezentowali Michał Sandowicz, Petro Murianka, Olena Duć, Paweł Stefanowski, Andrzej Kopcza i debiutant na Łemkowskiej Jesieni Twórczej Paweł Ksenycz. Paweł Stefanowski, nestor łemkowskich poetów, zaprezentował tym razem po łemkowsku, wcześniej w szkole w Gładyszowie czytał po polsku, wiersz "Tryptyk" poświęcony Aleksandrze Wisłockiej. Za udany należy uznać debiut XI Łemkowskiej Jesieni Twórczej - najmłodszy z twórców, Paweł Ksenycz, humoreską w nurcie postmodernistycznym Łemkowie w pytaniach i odpowiedziach tchnął świeży powiew do współczesnej literatury łemkowskiej. Z okazji zbliżającego się Dnia Nauczyciela obecnym na sali nauczycielom łemkowskiego przedstawiciele Stowarzyszenia Łemków wręczyli kwiaty.
   Nie odbyła się oczekiwana premiera filmu "Akcja Wisła". Jak wyjaśnił reżyser, film nie został jeszcze zmontowany. Premierę zaplanowano na maj przyszłego roku.