Konferencje
Mniejszości narodowe, etniczne i językowe w Unii Europejskiej
Lublin, 14-16 września 2011 r.
Cel konferencji:
Celem konferencji jest dokonanie diagnozy aktualnej sytuacji mniejszości narodowych, etnicznych i językowych w krajach Unii Europejskiej. Okazją dla tego jest prezydencja Polski w Unii Europejskiej. Czas, gdy Polska przewodniczy Unii, jest dobrym momentem dla podjęcia takiej refleksji, przyczyni się też do podniesienia rangi ustaleń i wniosków konferencji.
Rezultatem konferencji będzie wypracowanie wszechstronnej analizy sytuacji mniejszości narodowych, etnicznych i językowych w 27 krajach Unii Europejskiej. Uwzględni ona zróżnicowanie doświadczeń historycznych, odmiennych tradycji prawnych, specyficznych współczesnych uwarunkować społecznych, a także procesy migracyjne.
Założenia programowe:
Konferencja będzie miała charakter komparatystyczny i wielopłaszczyznowy. Do udziału w konferencji zaproszeni bowiem zostaną zarówno naukowcy specjalizujący się w tej problematyce, jak i osoby praktycznie zajmujące się tymi zagadnieniami: urzędnicy z instytucji europejskich i państwowych z poszczególnych krajów UE, realizujący politykę wobec mniejszości, politycy (w tym parlamentarzyści) oraz przedstawiciele mniejszości narodowych, etnicznych i językowych.. Uczestnikami konferencji będą najwybitniejsi znawcy problematyki mniejszościowej z krajów Unii Europejskiej.
Problematyka badawcza konferencji dotyczyć będzie różnych aspektów mniejszości narodowych, etnicznych i językowych w krajach Unii Europejskiej, od uwarunkowań historycznych poprzez sytuację prawną po wymiar politologiczny, socjologiczny, kulturoznawczy i demograficzny. Będzie ona obejmować również badania porównawcze uregulowań prawnych dotyczących mniejszości narodowych, etnicznych i językowych w europejskim systemie prawnym, a także w poszczególnych krajach unijnych.
Konferencja będzie więc miała charakter interdyscyplinarny i jej problematyka obejmowałaby zagadnienia z zakresu prawa, politologii, historii, socjologii, kulturoznawstwa, demografii, językoznawstwa. Przewidziane są różnorodne formy obrad, od posiedzeń plenarnych, poprzez pracę w sekcjach problemowych, okrągłe stoły po dyskusje panelowe z udziałem autorytetów w zakresie tematyki mniejszościowej.
Konferencja trwać będzie trzy dni. Pierwszego dnia planowane jest otwarcie konferencji, wprowadzająca sesja plenarna, jedna dyskusja panelowa. Drugiego dnia toczyć się będą posiedzenia sekcji problemowych oraz obrady okrągłych stołów. Trzeciego dnia ma odbyć się końcowa dyskusja panelowa na temat perspektyw statusu prawnego mniejszości w UE oraz sesja plenarna, a także zakończenie konferencji. W trakcie konferencji planowane są pierwszego dnia, zgodnie z tradycją zapoczątkowaną w ub. r., posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz posiedzenie Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych Sejmu RP.
Miejsce:
Konferencja odbędzie się w Lublinie, mieście o wielowiekowej tradycji wielokulturowości, gdzie obok Polaków przez stulecia zamieszkiwali Żydzi, Ukraińcy, Czesi, Rosjanie, Szkoci, Włosi, Białorusini, Niemcy, Romowie. Wielokulturowość ta ma również wymiar współczesny, obok tradycyjnie obecnych w Lublinie społeczności narodowych, w ostatnich kilkunastu latach pojawiły się nowe, dotychczas tu nieobecne. Obecnie Lublin jest jedynym polskim miastem wybranym do pilotażowej fazy programu Rady Europy oraz Komisji Europejskiej „Miasta Międzykulturowe”. Odniósł równieżpierwszy sukces w staraniach o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016, wchodząc do grona finałowej piątki polskich miast aspirujących do tego tytułu.
Ważny jest również kontekst regionalny, gdyż Lublin jest stolicą regionu – Województwa Lubelskiego, który także może szczycić się tradycją współistnienie wielu kultur, narodów i wyznań.W przeszłości region stał się miejscem spotkania dwóch wielkich cywilizacji europejskich: bizantyjskiej i łacińskiej. Był także miejscem zetknięcia dwóch kultur i etnosów polskiego i ukraińskiego, a znaczący wkład w tradycję regionu wniosła również społeczność żydowska. Na terenie regionu występowały także inne grupy etniczne i narodowe: Niemcy, Romowie, Ormianie, Grecy, Rosjanie, Holendrzy, Tatarzy.
Dzisiaj Lublin jest ważnym ośrodkiem naukowym, także w zakresie badań nad mniejszościami narodowymi, etnicznymi i językowymi, zarówno w Polsce, jak i w innych krajach europejskich. Obecnie jest też najbardziej na wschód wysuniętym dużym miastem UE, zaś region lubelski – pogranicznym regionem Unii sąsiadującym z Ukrainą i Białorusią.
Uczestnicy:
- badacze z różnych ośrodków naukowych Unii Europejskiej (prawnicy, politologowie, historycy, socjologowie, kulturoznawcy, demografowie, językoznawcy),
- przedstawiciele instytucji europejskich, zajmujących się problematyką mniejszościową,
- przedstawiciele mniejszości narodowych, etnicznych i językowych z krajów Unii Europejskiej,
- urzędnicy instytucji państwowych krajów unijnych zajmujący się problematyką mniejszości,
- politycy z krajów UE, w tym parlamentarzyści,
- przedstawicieli władz UE oraz władz państwowych krajów UE,
- przedstawiciele władz samorządowych,
- działacze organizacji pozarządowych zajmujących się problematyką mniejszościową,
- dziennikarze,
- członkowie Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych Sejmu RP,
- członkowie Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych.
PROGRAM
14 września 2011, środa
Miejsce obrad: Lubelski Urząd Wojewódzki (ul. Spokojna 4)
September 14th, 2011, Wednesday
Venue: Blue Hall, Voivod's Office of Lubelskie Building (4 Spokojna St.)
Godz. 10.00 / 10:00 a.m.
Uroczyste Otwarcie Konferencji
Official Opening
Przewodniczący / Chairs:
Grzegorz Janusz
Grzegorz Kuprianowicz
Godz. 12.00 / 12:00 p.m.
Sesja otwierająca
Opening session
Przewodniczący/ Chairs:
Grzegorz Janusz
Grzegorz Kuprianowicz
Założenia polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej
Priorities of Polish Presidency of the European Union Council
Jan Borkowski (Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych RP / Secretary of State in the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Poland)
Rozwiązywanie problemów mniejszościowych w stosunkach dwustronnych na przykładzie polsko-niemieckiego okrągłego stołu
Solving minority problems in bilateral relations: Case of the Polish-German Round Table
Tomasz Siemoniak (Minister Obrony Narodowej RP, współprzewodniczący polsko-niemieckiego Okrągłego Stołu w latach 2010-2011 / Minister of National Defence of the Republic of Poland,
co-chair of the Polish-German Round Table in 2010−2011)
Polityka państwa polskiego wobec mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego
Poland’s policy towards national and ethnic minorities and regional language
Włodzimierz Karpiński (Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji RP / Secreary of State in the Ministry of the Interior and Administration of the Republic of
Poland)
Artur Jabłoński (Współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych / Co-chair of the Joint Commission of the Government and National and Ethnic
Minorities)
Godz. 14.30 / 2:30 p.m.
I Sesja Plenarna
Ochrona mniejszości narodowych, etnicznych i językowych w Unii Europejskiej – nowy model?
First Plenary Session
Protection of national, ethnic and language minorities in the EU – emerging model?
Przewodniczący / Chair:
Krzysztof Zyman (Sekretariat Konwencji Ramowej o Ochronie Mniejszości Narodowych, Rada Europy / Secretariat of the Framework Convention for the Protection of National Minorities, Council of
Europe)
Grzegorz Janusz (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Lublin, Polska / Marie Curie-Skłodowska University, Lublin, Poland)
Prawno-instytucjonalne gwarancje ochrony mniejszości w Unii Europejskiej / Legal and institutional guarantees of minority protection in the EU
Tove Malloy (Europejskie Centrum ds. Mniejszości, Flensburg, RFN/ European Centre for Minority Issues, Flensburg, FRG)
Discursive legacies and the future of national minority existence in Europe / Spuścizna dyskursu a przyszłość istnienia mniejszości narodowych w Europie
Sławomir Łodziński (Uniwersytet Warszawski, Polska / University of Warsaw, Poland) Europeizacja czy powrót do Europy? Instytucje międzynarodowe a rozwój ochrony mniejszości
narodowych w krajach Europy Środkowej / Europeanization or back to Europe? International institutions and the development of the protection of national minorities in the states of Central
Europe
Panayote Dimitras (Grecka Grupa Helsińska, Ateny, Grecja / Greek Helsinki Group, Athens, Greece) On the effective implementation of human and minority rights in Europe /
O skutecznej implementacji praw człowieka i praw mniejszości w Europie
Godz. 16.15 / 4:15 p.m.
Posiedzenie Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych Sejmu RP
Meeting of the Parliamentary Commission on National and Ethnic Minorities in Poland
Godz. 17.45 / 5:45 p.m.
Posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych
Meeting of the Joint Government and National and Ethnic Minorities Commission in Poland
15.09.2011, czwartek
Wydział Politologii UMCS (Plac Litewski 3)
September 15th, 2011, Thursday
Political Science Faculty Building, UMCS (3 Litewski square)
Sesje problemowe i okrągłe stoły
Problem sessions and round tables
Godz. 9.00 – 11.00 / 9:00 – 11:00 a.m.
Sesja I/ Session I
Doświadczenia historyczne mniejszości
Historical experience of minorities
Tłumaczenie /Translation
Sala / Room 113
Sesja IX / Session IX
Romowie w społeczeństwach europejskich
The Roma in European societies
Tłumaczenie /Translation
Sala / Room 115
Sesja XV/ Session XV
Mobilizacja polityczna mniejszości
Political mobilization of minorities
Tłumaczenie /Translation
Sala / Room 114
Sesja II / Session II
Historia instytucji edukacyjnych, kulturalnych
i organizacji obywatelskich mniejszości
History of educational and cultural institutions and civic organizations of minorities
Sala / Room 109
Sesja XIII / Session XIII
Mniejszości narodowe w państwach skandynawskich i bałtyckich
National minorities in the Scandinavian and Baltic countries
Sala / Room 110
Godz. 11.30 – 13.30 / 11:30 – 13:30 p.m.
Sesja V / Session V
Polityka językowa w państwach UE
Language policy in the EU states
Tłumaczenie /Translation
Sala / Room 113
Okrągły stół III/ Round Table III
Pełnomocnicy wojewodów ds. mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce
Plenipotentiaries of Voivods for National and Ethnic Minorities in Poland
Tłumaczenie /Translation
Sala / Room 115
Sesja XIV / Session XIV
Mniejszości narodowe w Polsce
National minorities in Poland
Tłumaczenie /Translation
Sala / Room 114
Sesja VI/ Session VI
Mniejszości narodowe a współczesne media
National minorities and the contemporary media
Sala / Room 109
Sesja XI / Session XI
Budowanie tożsamości mniejszościowej − doświadczenia indywidualne i zbiorowe
Constructing minority identity: individual and group experience
Sala / Room 110
Godz. 14.30 – 16.30 / 14:30 – 16:30 p.m.
Sesja XVI/ Session XVI
Polityka narodowościowa w państwach UE
National and ethnic policy in the EU states
Tłumaczenie /Translation
Sala / Room 113
Okrągły stół I / Round Table I
Polityka wobec mniejszości narodowych, etnicznych i językowych w państwach Unii Europejskiej – założenia i praktyka
EU states policies towards national, ethnic and language minorities: Objectives and practice
Tłumaczenie /Translation
Sala / Room 115
Sesja XVII/ Session XVII
Polityka kulturowa i językowa wobec mniejszości w państwach UE
Cultural and language policy towards minorities in the EU states
Tłumaczenie /Translation
Sala / Room 114
Sesja IV / Session IV
Język jako element tożsamości mniejszości
Language as an element of minority identity
Sala / Room 109
Sesja VIII / Session VIII
Mniejszości w społecznościach lokalnych
Minorities in local communities
Sala / Room 110
Godz. 17.00 – 19.15 / 17:00 – 19:15 p.m.
Sesja XII/ Session XII
Międzynarodowe i unijne instrumenty ochrony mniejszości
International and EU instruments of minority protection
Tłumaczenie /Translation
Sala / Room 113
Okrągły stół II / Round Table II
Mniejszości narodowe w państwach Partnerstwa Wschodniego
National minorities in the Eastern Partnership states
Tłumaczenie /Translation
Sala / Room 115
Sesja X / Session X
Małe mniejszości i społeczności regionalne współczesnej Europy
Small minorities and regional communities of the present-day Europe
Tłumaczenie /Translation
Sala / Room 114
Sesja III / Session III
Ewolucja języków mniejszościowych
Evolution of minority languages
Sala / Room 109
Sesja VII / Session VII
Mniejszości narodowe w badaniach kulturoznawczych
National minorities in cultural studies
Sala / Room 110
16 września 2011, piątek
Miejsce obrad: Wydział Humanistyczny UMCS (Plac M. Curie-Skłodowskiej 4A)
September 16th, 2011, Friday
Venue: Humanities Faculty Building, UMCS (4A M. Curie-Skłodowska square)
Godz. 9.00 / 9:00 a.m.
Dyskusja panelowa
Europejscy Romowie
– pomiędzy standardami UE a polityką państw
Panel discussion
European Roma − between EU standards and national policies
(współorganizowana przez Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE
/ co-organized by the Office for Democratic Institutions and Human Rights, OSCE)
Przewodniczący / Chair:
Andrzej Mirga (BIDiPC OBWE, Główny Doradca ds. Romów i Sinti / OSCE-ODIHR, Senior Advisor on Roma and Sinti )
Rita Izsák (Niezależny ekspert ds. mniejszości, Rada Praw Człowieka ONZ / Independent Expert on minority issues, Human Rights Council, UN )
Elena Marushiakova (Instytut Etnografii i Studiów nad Folklorem, Bułgarska Akademia Nauk, Sofia, Bułgaria / Institute of Ethnology and Folklor Studies, Bulgarian Academy of
Sciences, Sofia, Bulgaria; Stowarzyszenie Studiów nad Mniejszościami “Studii Romani”/ Minority Studies Society “Studii Romani”, Sofia, Bułgaria )
Will Guy (Centrum Badań nad Etnicznością i Obywatelstwem, Wydział Socjologii, Uniwersytet w Bristolu, Wielka Brytania / Centre for the Study of Ethnicity and Citizenship,
Department of Sociology, University of Bristol, UK)
Ivan Gabal (GAC Ltd., Praga, Republika Czeska / GAC Ltd., Praga, Czech Republic)
Bernard Rorke (Dyrektor ds. rzecznictwa międzynarodowego i badań, Inicjatywa na Rzecz Romów, Instytut Społeczeństwa Otwartego, Budapeszt, Węgry / Director of International
Advocacy and Research of OSI Roma Initiatives, Budapest, Hungary)
Iulius Rostas (Uniwersytet Babes-Bolyai, Kluż, Rumunia / Babes-Bolyai University of Cluj, Romania)
Godz. 11.30 / 11:30 a.m.
II Sesja Plenarna
Europejski wymiar wielokulturowości – prognoza
Second Plenary Session
European dimensions of multiculturalism – the prognosis
Przewodniczący / Chair:
Panayote Dimitras
Sławomir Łodziński
Cor van der Meer (Centrum Badawcze Mercator, Akademia Fryzyjska, Holandia / Mercator Research Centre, Fryske Akademy, The Netherlands)
Mercator: a gateway to Europe and beyond / Mercator: brama do Europy i dalej
Brigitte Beauzamy (Centrum Badań nad Stosunkami Etnicznymi, Szkoła Zdrowia i Nauk Społecznych, Uniwersytet Warwick, Wielka Brytania / Centre for Research on Ethnic Relations,
School of Health and Social Sciences, University of Warwick, UK), Marie-Cécile Naves (Centrum Analiz Strategicznych Administracji Państwowej Francji, Paryż, Francja / Center for Strategic
Analysis, French Government Administration, Paris, France) An anti-multiculturalism backlash in France? Debates on Islamophobia and the politicization of cultural diversity / Odwrót od
wielokulturowości we Francji? Debata nad islamofobią a polityzacja różnorodności kulturowej
Tomasz Wicherkiewicz (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska / Adam Mickiewicz University, Poznań, Poland) Regional/Collateral Languages in Europe – a new (?)
quality in language policy / Języki regionalne/pomocnicze w Europie – nowa (?) jakość w polityce językowej
Grzegorz Babiński (Uniwersytet Jagielloński, Kraków, Polska / Jagiellonian University, Kraków, Poland)
Migracje najnowsze i przemiany mniejszości / Recent migrations and transformations of minorities
Elena Marushiakova, Vesselin Popov (Instytut Etnografii i Studiów nad Folklorem, Bułgarska Akademia Nauk, Sofia, Bułgaria / Institute of Ethnology and Folklore Studies
Bulgarian Academy of Sciences, Sofia, Bulgaria )
Dynamics of Roma identity in the new European dimension / Dynamika tożsamości Romów w nowym wymiarze europejskim
Godz. 14.30 / 2:30 p.m.
Uroczyste Zamknięcie Konferencji
Closing of the Conference
zobacz: Mochnaczka Berest Piorunka Czytelnia Wierchomla